Reklama

Skutki stanowczości UE wobec polskich stoczni

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Nie Traktat Lizboński, nie dopłaty do rolnictwa czy propozycje reformy instytucji unijnych, ale los polskich stoczni stał się głównym tematem kampanii wyborczej do Parlamentu Europejskiego. Mogłoby się wydawać, że to problem wyłącznie krajowy, niewiele mający wspólnego z naszym członkostwem w Unii Europejskiej. Ale to tylko pozorna obserwacja. Po głębszej analizie zauważamy silny związek między decyzjami Brukseli a upadkiem polskich stoczni. Ich przyszłość być może byłaby inna, gdyby inaczej zachowywał się polski rząd. I na tym polega istota sporu. Jaką politykę w sprawach gospodarczych należy prowadzić, będąc wewnątrz Unii?

Czy wszyscy w UE są równi?

Podstawowym zadaniem Unii Europejskiej, które legło u początku procesu integracyjnego, jest budowa wspólnego rynku, obejmującego wszystkie kraje członkowskie. Tworzy się go przez wprowadzanie reguł gospodarczych, takich samych dla wszystkich. Jedną z istotnych reguł są zasady swobodnej konkurencji, dotyczące każdej firmy europejskiej niezależnie od tego, w jakim kraju powstała i działa.
Na straży równej konkurencji stoi Komisja Europejska, która m.in. walczy z udzielaniem przez poszczególne rządy narodowe pomocy finansowej swoim firmom. Preferowanie tylko przedsiębiorstw rodzimych i udzielanie wsparcia tylko im w sposób oczywisty narusza tę zasadę.
Problemem jest jednak to, że od każdej zasady są wyjątki. Unia Europejska przyjęła rozbudowany i skomplikowany system prawny, regulujący zasady przyznawania pomocy. Mimo tej mnogości przepisów ciągle pozostaje pole do interpretacji. W niektórych przypadkach Komisja uznaje pomoc za niedozwoloną, łamiącą zasady wspólnego rynku, a w innych - uznaje taką pomoc za uzasadnioną czy to potrzebą realizacji jakichś elementów innej polityki unijnej, czy to względami społecznymi.
Te liczne przypadki udzielania pomocy ze strony państwa i odchodzenia od zasad wolnej konkurencji są podstawą zarzutów kierowanych pod adresem Komisji Europejskiej, że nie wszystkich traktuje tak samo.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Polska musi ponieść karę

Taką stanowczością wykazała się Bruksela w stosunku do polskich stoczni. W ubiegłym roku Komisja Europejska podjęła ostateczną decyzję, uznającą, że pomoc udzielona im w minionych latach naruszała prawo unijne i była nielegalna. Zażądała zwrotu przekazanych kwot, wynoszących kilka miliardów złotych. Ponieważ stocznie takich pieniędzy nie posiadały, oznaczało to ich bankructwo. Dotyczyło to trzech największych przedsiębiorstw tej branży - w Gdańsku, Gdyni i Szczecinie.
Polski rząd pod kierownictwem Donalda Tuska nie szukał innych rozwiązań i podporządkował się decyzji unijnych urzędników. W styczniu bieżącego roku koalicja rządowa PO-PSL, przy bardzo silnym sprzeciwie i protestach opozycji, uchwaliła specjalną ustawę stoczniową, która szczegółowo regulowała proces likwidacji wszystkich trzech stoczni. Zgodnie z wymogami Komisji Europejskiej, majątek zakładów został podzielony na części i wystawiony na sprzedaż w otwartym przetargu. Ustawa nie nakładała na nabywców obowiązku kontynuowania produkcji statków. Mogą z nim robić, co chcą.
Podobnie z pracownikami. Nowi właściciele mają pełną swobodę przy zatrudnianiu ludzi. Wszyscy dotychczasowi pracownicy zostaną z końcem maja br. zwolnieni - łącznie ponad 10 tys. osób.

Tajemniczy inwestor

Większą część majątku Stoczni Szczecińskiej Nowej i Stoczni Gdyńskiej kupiła ta sama spółka United International Trust, zarejestrowana na wyspie Curacao w archipelagu Antyli Holenderskich. Jest to bardzo tajemniczy podmiot, o którym nawet wywiad gospodarczy niewiele potrafi powiedzieć. Podobno stoi za nim kapitał arabski z rejonu Zatoki Perskiej. Jeden z posłów PO powiedział, że jest to firma związana z produkcją urządzeń pozwalających wydobywać bogactwa naturalne z dna morza i że być może będzie chciała tego typu maszyny budować w miejscu dotychczasowych stoczni. Miejsce rejestracji firmy nie świadczy o niej najlepiej. W tzw. rajach podatkowych lokuje się raczej różnego rodzaju kapitał spekulacyjny niż poważne firmy przemysłowe. W każdym razie na pewno nie jest to inwestor branżowy. Nie jest wykluczone, że to tylko pośrednik, że prawdziwego nabywcy jeszcze nie znamy. Więcej informacji na jego temat Ministerstwo Skarbu ma podać po podpisaniu umowy.
Większą część majątku stoczni w Szczecinie sprzedano za 161 mln zł, a w Gdyni - za 288 mln zł. Kwoty te spotkały się z ostrą krytyką. W Szczecinie np. sprzedano: dwie pochylnie - Wulkan i Odra, malarnię, prefabrykację, Stocznię Południową i biura projektowe. Eksperci twierdzą, że ich wartość jest znacznie wyższa, niektórzy uważają, że nawet 1,5 mld zł.
Nowy właściciel zadeklarował, że w obu miastach będzie budował statki. Ale ta deklaracja dzisiaj bardziej służy uspokojeniu nastrojów, niż jest rzeczywistą gwarancją istnienia polskich stoczni. Nie może to bowiem zostać zapisane jako jednoznaczny warunek w umowie sprzedaży, bo nie przewiduje tego ustawa ani warunki ogłoszonego przetargu. A nowy nabywca może podejść do tej transakcji jak fundusz spekulacyjny i dalej sprzedawać wybrane części lub całość następnym zainteresowanym, ale już za wyższą cenę. Jego tajemniczy charakter może sugerować taką właśnie przyszłość. W każdym razie po sprzedaży majątku stoczni w rozbiciu na poszczególne części rząd stracił kontrolę nad tym, co z tego będzie i w czyje ręce ostatecznie trafi.

Niebezpieczny precedens

Zakłady produkujące statki były przez długie lata chlubą polskiej gospodarki. Były symbolem uprzemysłowienia, technologicznego i cywilizacyjnego rozwoju Polski. Ich upadek jest przejmującym znakiem czasu. To przecież właśnie w stoczniach zaczął się robotniczy bunt, który doprowadził do wolnościowych zmian. Dzisiaj, w okrągłą rocznicę tamtych wydarzeń, dochodzi do ich likwidacji. Rewolucja zjada własne dzieci. Burzy się stare, ale nie wiadomo, czy w to miejsce powstanie coś nowego. I czy to coś będzie lepsze? Przykłady innych dziedzin przemysłu też nie napawają optymizmem. Droga, jaką wybrano dla stoczni, prowadzi raczej do zniszczenia i marginalizacji.
Takie, a nie inne stanowisko rządu PO-PSL w tej sprawie wynika z dwóch kluczowych przesłanek. Po pierwsze - z liberalnego podejścia do gospodarki. Hołduje się zasadom wolnego rynku i takim założeniom, że majątek jest wart tyle, ile nabywcy chcą za niego dać, że kapitał nie ma paszportu. Nie bierze się pod uwagę innych czynników, takich jak walka o zniszczenie konkurencji czy machinacje formalnoprawne. Obecna ekipa rządowa była już przy władzy na początku lat 90. Pamiętamy tamten czas jako okres wielu nadużyć. To wtedy utarły się takie hasła, jak „liberałowie-aferałowie” czy „złodziejska prywatyzacja”.
Drugą przesłanką jest sposób prowadzenia polityki wewnątrz UE. Ponieważ poprzedni rząd był często krytykowany przez prasę europejską, obecna ekipa boi się tego i chce być bardzo poprawna, aby zasługiwać na pochwały. Dlatego unika konfliktów z Komisją Europejską. Dotyczy to nie tylko stoczni, ale ostatnio np. kwestii otwarcia rynku międzynarodowych kolejowych przewozów pasażerskich. Nasz rząd nie korzysta z kryzysowej sytuacji w gospodarce i nie próbuje z tego powodu zmieniać propozycji płynących z Brukseli na bardziej korzystne dla nas. A przecież na płaszczyźnie instytucji unijnych dochodzi do bardzo twardych sporów i konsekwentnej walki o swoje interesy. Takie podejście to nie jest egoizm, ale realizm życia wspólnotowego.
Konsekwencje takiej postawy będą dla Polski bardzo bolesne. Ukształtuje się bowiem pewna norma naszej obecności w UE. Każdy następny rząd, który będzie chciał to zmienić, napotka jeszcze silniejszy opór i jeszcze ostrzejszą krytykę.

2009-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Nowenna do Matki Bożej rozwiązującej węzły!

[ TEMATY ]

modlitwa

nowenna

Karol Porwich/Niedziela

Zachęcamy do odmawiania Nowenny do Matki Bożej rozwiązującej węzły. Już od dziś poświęć kilka minut w Twoim życiu i zwróć swą twarz ku Tej, która zdeptała głowę szatanowi.

1. Znak krzyża

CZYTAJ DALEJ

Kielce: siostry boromeuszki odchodzą z seminarium, a tym samym z diecezji

2024-06-25 12:51

[ TEMATY ]

boromeuszki

diecezja.kielce.pl

Decyzją matki generalnej Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia św. Karola Boromeusza, siostry boromeuszki odchodzą z Kielc, a tym samym z diecezji kieleckiej - po 32 latach zostaje zlikwidowana placówka zgromadzenia w Wyższym Seminarium Duchownym w Kielcach.

Do Kielc siostry boromeuszki sprowadził śp. biskup Stanisław Szymecki. Wówczas, oprócz posługi w Domu Biskupim (którą dwie siostry pełniły do śmierci następcy bp. Szymeckiego, czyli śp. bp. Kazimierza Ryczana), dwie kolejne boromeuszki rozpoczęły pracę w Wyższym Seminarium Duchownym w Kielcach.

CZYTAJ DALEJ

Papież o narkomanii: walka z tą plagą wymaga odwagi

2024-06-26 09:41

[ TEMATY ]

narkotyki

uzależnienia

papież Franciszek

PAP/EPA/ANGELO CARCONI

Nie możemy być obojętni w obliczu tragedii milionów ludzi uzależnionych od substancji odurzających, a także w obliczu skandalu nielegalnej produkcji i handlu narkotykami – powiedział Papież na audiencji ogólnej. Dziś wyjątkowo nie kontynuował cyklu katechez o Duchu Świętym, lecz skupił się na jednym temacie: walce z narkomanią. Podkreślił, że jest to plaga, która rodzi przemoc, sieje cierpienie i śmierć. Dlatego „wymaga aktu odwagi ze strony całego społeczeństwa”.

Okazją ku temu jest przypadający właśnie dziś Międzynarodowy Dzień Przeciwdziałania Nadużywaniu Środków Odurzających i ich Nielegalnemu Handlowi. Cytując św. Jana Pawła II, Franciszek zauważył, że narkomania zubaża ludzkie wspólnoty, pomniejsza siłę człowieka i jego kręgosłup moralny, podważa wartości i niszczy chęć do życia. Papież przypomniał jednak, że narkotyki nie pozbawiają człowieka jego godności jako dziecka Bożego. Każdy z uzależnionych ma odrębną historię, którą trzeba zrozumieć i w miarę możliwości uzdrowić.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję