Z nowym arcybiskupem metropolitą wrocławskim Marianem Gołębiewskim rozmawia ks. dr Ireneusz Skubiś

Ks. Ireneusz Skubiś: - Na początku chcielibyśmy złożyć Księdzu Arcybiskupowi serdeczne gratulacje z okazji wyniesienia Go do godności arcybiskupa metropolity wrocławskiego...
Proszę powiedzieć, z jakimi uczuciami i myślami przyjmuje Ksiądz Arcybiskup ten urząd?

Abp Marian Gołębiewski: - Dziękuję pięknie za gratulacje i życzliwe słowa. No cóż, uczucia i myśli, które mi w tych dniach towarzyszą, są najogólniej mówiąc mieszane. W diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej znam wszystkich księży, poznałem też parafie i warunki pracy duszpasterskiej, miałem wiele kontaktów ze świeckimi, nawiązałem dobre stosunki z samorządami itd. I nagle to wszystko niejako urywa się i trzeba przejść do Wrocławia, gdzie właściwie - poza ogólną znajomością miasta i terenu - wszystko jest dla mnie nowe i w jakimś sensie obce. Wprawdzie złożyłem już pierwszą wizytę w stolicy archidiecezji, w czasie której spotkałem się z kard. Henrykiem Gulbinowiczem, z Kurią, Seminarium, Kapitułą, Caritas i Papieskim Wydziałem Teologicznym, ale były to pierwsze spotkania, bardziej kurtuazyjne niż rozpoznawcze. Może to i dobrze, że nikogo - poza nielicznymi wyjątkami - tam nie znam, bo idę z tzw. carte blanche, bez uprzedzeń i niepotrzebnych informacji. Skądinąd Wrocław, a zwłaszcza Ostrów Tumski, potrafi oczarować. Nie ukrywam mojego podziwu wobec rozmachu i piękna tego miasta.

- Wrocławskie to wielka historia, nie tylko kościelna, ale i polityczna. Czy jako nowy pasterz, wobec nowej także sytuacji dla Polski w Europie, będzie Ekscelencja brał pod uwagę pogłębienie duszpasterstwa w wymiarze Kościoła polskiego?

- Zdaję sobie dobrze sprawę, że wszelkie nowoczesne prądy cywilizacyjne prędzej docierają do Wrocławia niż do innych zakątków Polski. Niosą one również nowe wyzwania duszpasterskie, na które trzeba odpowiedzieć. Trudno w tej chwili, przed jakimkolwiek rozpoznaniem sytuacji w archidiecezji, snuć dalekosiężne plany duszpasterskie. Oprócz duszpasterstwa zwyczajnego chciałbym położyć akcent na ruchy i stowarzyszenia katolickie, na organizacje katolickie, na duszpasterstwo stanowe, które w wielu przypadkach już świetnie funkcjonuje. Chodzi o zdynamizowanie tego, co już jest i co zdało egzamin w praktyce. Bardzo liczę na współpracę z szerokim i różnorodnym światem nauki, który dysponuje ludźmi przygotowanymi do różnych form działalności w duszpasterstwie. Myślę też o współpracy z Civitas Christiana, Stowarzyszeniem im. św. Edyty Stein i innymi. Wobec trendów sekularyzacyjnych, które idą do nas z Zachodu, chciałbym uaktywnić duszpasterstwo biblijne przez tworzenie parafialnych kręgów biblijnych, uroczysty obchód niedzieli biblijnej, propagowanie lektury Pisma Świętego w rodzinie, promowanie parafialnych i diecezjalnych konkursów biblijnych itp. Ze względu na rolę Wrocławia tak w kraju, jak i w stosunku do Zachodu, nie można będzie nie podejmować problemów społecznych czy - mówiąc bardziej ogólnie - publicznych, które w takim środowisku występują z większą ostrością i z silniejszymi reperkusjami na życie jednostki.

- Był Ksiądz Arcybiskup rektorem Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku. Seminarium dla biskupa diecezjalnego zawsze jest przysłowiowym oczkiem w głowie. Czy Ekscelencja zamierza też zajmować się wychowaniem kleryków z pozycji arcybiskupa? Wiadomo, że rektor seminarium wypełnia swoje ważne i odpowiedzialne zadania, ale wiele w tym względzie ma też do powiedzenia każdy biskup.

- Muszę przyznać, że w seminarium czuję się najlepiej, bo duża część mojej pracy kapłańskiej związana była z tą instytucją. Oczywiście, jako ordynariusz muszę troszczyć się o formację kleryków, którzy w przyszłości będą kapłanami. Biorąc pod uwagę skalę obowiązków, jakie na mnie spoczywają, nie mogę poświęcić seminarium tyle czasu, jak wtedy, kiedy byłem rektorem. Będę się starał uczestniczyć we wszystkich ważniejszych wydarzeniach życia seminaryjnego, od czasu do czasu głosić konferencje, zwłaszcza przed święceniami diakonatu i prezbiteratu, uczestniczyć w konferencjach księży profesorów. We Wrocławiu Seminarium współpracuje z Papieskim Wydziałem Teologicznym. Na ile się orientuję, ta wieloletnia współpraca przynosi namacalne owoce. Będę ją inspirował. W formacji nie wykluczałbym aspektu ascezy, wyrzeczenia, pewnego umiaru, skromności i dyscypliny. W wielu sprawach dotyczących normalnego i sprawnego funkcjonowania seminarium trzeba zaufać ludziom, którzy zostali powołani na moderatorów czy profesorów. Umieć dzielić się odpowiedzialnością i władzą to już połowa sukcesu. W pojedynkę niewiele się osiągnie.

- Kościół wrocławski to także spora liczba kapłanów, z którymi trzeba podjąć współpracę. Czy Ksiądz Arcybiskup będzie jakoś szczególnie zabiegał o dobre kontakty z duchowieństwem diecezjalnym i zakonnym?

- Trudno sobie w ogóle wyobrazić posługę biskupa w diecezji bez dobrego kontaktu z księżmi. Na ile to się udaje - zależy od cech osobowości biskupa, jego stylu bycia, autentyzmu jego świadectwa, łatwości dostosowania się do różnych sytuacji itd. Ale też nie ulega wątpliwości, że to kapłani przygotowują grunt pod pracę i misję biskupa. Wystarczy tylko wspomnieć wizytację kanoniczną. Jej przebieg i atmosfera zależą w dużym stopniu od księdza proboszcza i jego wikariuszy, choć także od biskupa wizytującego daną parafię. Mój dotychczasowy kontakt z duchowieństwem był dobry. Sądzę, że we Wrocławiu nie będzie gorzej, a może jeszcze lepiej, czego sobie i moim kapłanom z całego serca życzę.

- Jaką Ksiądz Arcybiskup ma wizję współpracy ze świeckimi? Wiadomo bowiem, że we Wrocławiu pięknie funkcjonowało duszpasterstwo akademickie, szczególnie za czasów ks. prał. A. Zienkiewicza, ale i później. Z tego duszpasterstwa wywodzi się wielu zaangażowanych katolików.

- Temat rzeka. Ustosunkuję się tylko do niektórych jego aspektów. Oczywiście, wiem, że laikat wrocławski nie jest „śpiącym olbrzymem”, ale ma już na swoim koncie wiele ciekawych inicjatyw i osiągnięć. Jestem otwarty na dalsze inicjatywy ze strony laikatu. Mam na myśli ruch ekumeniczny, dialog żydowsko-chrześcijański, dialog polsko-niemiecki, a także inicjatywy o charakterze społecznym, jak: walka z bezrobociem, z patologią, z biedą. Wrocławskie duszpasterstwo akademickie odegrało pozytywną rolę w przygotowaniu nowych elit w społeczeństwie. Potrzeb mamy jeszcze bardzo wiele. Na szczęście powstały nowe kierunki studiów na wyższych uczelniach, również katolickich, które profesjonalnie przygotowują ludzi do podejmowania funkcji publicznych. W elitach potrzebni są ci, którzy nie tylko przyznają się do chrześcijaństwa, ale nim żyją i w życiu je realizują. To nasze zadanie, by takich ludzi przygotować jak najwięcej. I tu wielka rola dla duszpasterstwa akademickiego, stanowego, dla organizacji, ruchów i stowarzyszeń. Laikat to locus theologicus współczesnej eklezjologii. Soborowa wizja Kościoła jako Ludu Bożego nie może pozostać tylko w dokumentach, ona musi być realizowana w każdym Kościele lokalnym, także - a może przede wszystkim - w Kościele wrocławskim. Mówiąc o laikacie, mam również na myśli tysiące katechetów, którzy gorliwie i z zaangażowaniem pracują na terenie archidiecezji. To przecież nasza katolicka awangarda. Miałbym jedno życzenie, dotyczące naszego laikatu: aby tworzył katolicką opinię publiczną w Polsce, zwłaszcza w mediach. Będę go w tym wspierał.

- Problem biedy i bezrobocia należy niewątpliwie do spraw trudnych i najważniejszych także na Dolnym Śląsku. Czy Ksiądz Arcybiskup w tej dziedzinie planuje jakieś szczególne działania?

- Mam na tym polu pewne doświadczenie, bo w poprzedniej mojej diecezji problem bezrobocia występował z niezwykłą ostrością. Mówiło się tam o bezrobociu strukturalnym. Jeśli chodzi o Dolny Śląsk i archidiecezję wrocławską, to bardzo liczę na działalność Caritas tej archidiecezji. Jestem pełen uznania dla szerokiej działalności tej instytucji. Na pewno wielu ludziom żyje się lepiej i godniej dzięki pomocy Kościoła. Pochylanie się nad biednymi uważam za istotną funkcję Kościoła w obecnej dobie. Świadom jestem tego, że ani Kościół wrocławski, ani też Kościół w Polsce nie rozwiąże problemu bezrobocia. Jest to zadanie i obowiązek elit politycznych i rządu. Kościół, diecezja dysponuje chętnymi ludźmi, którzy chcą służyć i pomagać. Zespolenie wysiłków ze strony samorządów z tym, co oferuje Kościół, może przynieść konkretne rezultaty. I na to liczę. Jestem także bardzo uwrażliwiony na tworzenie biednym uczniom lub studentom odpowiednich warunków do nauki.

- I standardowe pytanie do księży biskupów: Jak Ekscelencja zamierza rozwijać działalność duszpasterską w archidiecezji, czy na teren tej wielkiej metropolii wniesie Ksiądz Arcybiskup coś z doświadczeń koszalińsko-kołobrzeskich?

- Cel naszej pracy i misji jest wszędzie ten sam. Jest nim zbawienie człowieka. Środki do osiągnięcia tego celu będą się różnić w zależności od warunków społecznych, mentalności ludzi, kręgu kulturowego, w którym żyją. Wrocław jest dużym i prężnie rozwijającym się miastem. Ma dość dobrze rozwiniętą sieć parafialną. Na 650 tys. mieszkańców jest 68 parafii. Liczba wiernych, przypadająca na jedną parafię, wypada dość pozytywnie w stosunku np. do Koszalina. W poprzedniej diecezji samo zorganizowanie jakiejś akcji duszpasterskiej wiązało się z problemem zgromadzenia ludzi w danym miejscu, gdyż musieli oni pokonać duże odległości - do 210 km. Ten problem odpada we Wrocławiu. Oczywiście, to, co zdało egzamin w poprzedniej diecezji (wspomniane już duszpasterstwo biblijne), będę próbował przeszczepić do nowej, ale nie na siłę, bo trzeba uwzględniać nowe warunki.

- Mam nadzieję, że „Niedziela” także będzie służyć archidiecezji wrocławskiej. Błogosławił nam w tym kard. Henryk Gulbinowicz. Dlatego proszę Księdza Arcybiskupa o błogosławieństwo dla naszego posługiwania.

- Podzielam tę samą nadzieję na przyszłość. Księdzu Redaktorowi i wszystkim współpracownikom z serca błogosławię i życzę, aby Niedziela w dalszym ciągu pełniła ważną funkcję ewangelizacyjną w naszym narodzie. Szczęść Boże!

- Dziękuję za rozmowę.