Relikwiarz Drzewa Krzyża Świętego był obecny w bazylice katedralnej w Sandomierzu w Niedzielę Palmową, podczas Mszy św. sprawowanej po procesji, która wyruszyła z rynku Starego Miasta o godz. 10. Na zakończenie liturgii bp Krzysztof Nitkiewicz udzielił wszystkim zebranych błogosławieństwa relikwiarzem. Relikwiarz pozostawał w katedrze do adoracji do godz. 12, a następnie w uroczystej procesji został odprowadzony do Muzeum Diecezjalnego. Kolejnym dniem, w którym można było adorować Relikwiarz Grunwaldzki, była Wielka Sobota, w godzinach dopołudniowych.
Relikwiarz został zdobyty po zwycięstwie nad Krzyżakami w bitwie pod Grunwaldem. Wykonany został dla Mikołaja Wolweliniego z Sandomierza, fundatora kościoła brodnickiego i jego proboszcza, który z przeznaczeniem na te relikwie zbudował w brodnickim kościele kaplicę świętokrzyską. Relikwie zabrali potem Krzyżacy do swego zamku w Brodnicy. Potwierdził je wielki mistrz krzyżacki Ludolf König. Dopiero zdobyte przez wojska polskie po grunwaldzkiej bitwie ofiarowane zostały przez króla Władysława Jagiełłę w 1410 r. do kolegiaty Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Sandomierzu, a uroczyście wprowadzono je w 1411 r. Stąd właśnie pochodzi jego zwyczajowa nazwa Krzyż Grunwaldzki. Do sandomierskiej kolegiaty ofiarował go król Władysław Jagiełło. Kościół kolegiacki w Sandomierzu odgrywał wówczas szczególną rolę w Królestwie, co potwierdzają również odnawiane obecnie freski z fundacji Jagiełły i ich program ikonograficzny. Jest prawdopodobne, że odbywało się tu wówczas nabożeństwo dziękczynne, podobnie jak w katedrze wawelskiej. Po zakończonej konserwacji krzyż powrócił do Sandomierza, gdzie można było go oglądać w Muzeum Diecezjalnym. W Krakowie Relikwiarz Grunwaldzki będzie można zobaczyć na wielkiej wystawie grunwaldzkiej „Na znak świetnego zwycięstwa”, która zostanie otwarta 15 lipca. „Odnowiony krzyż relikwiarzowy z Sandomierza należy do najwspanialszych i niewątpliwie będzie jednym z najbardziej interesujących trofeów na wielkiej wystawie jubileuszowej” - stwierdził po zakończeniu prac konserwatorskich dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu prof. Jan Ostrowski.
Relikwiarz przechowywany był przez wieki w skarbcu kapituły kolegiaty, a obecnie katedry sandomierskiej. Został użyty podczas wizyty apostolskiej Sługi Bożego Jana Pawła II w Sandomierzu w roku 1999, w procesji na wejście. Obecnie jest prezentowany w Muzeum Diecezjalnym Domu Długosza w Sandomierzu, gdzie powrócił po konserwacji odbytej na Zamku Królewskim w Krakowie. W 2011 r. odbędą się w Sandomierzu uroczystości związane z rocznicą przekazania Relikwii przez Jagiełłę do sandomierskiej kolegiaty w 1411 r.
Oprac. Andrzej Zych
Pomóż w rozwoju naszego portalu