Ziemia w niebezpieczeństwie

PRZESŁANIE
Po raz pierwszy przywódcy Kościoła katolickiego, prawosławnego oraz anglikańskiego wspólnie ostrzegli o niebezpieczeństwach zagrażających Ziemi. W przesłaniu o ochronie stworzenia papież Franciszek, patriarcha Bartłomiej i arcybiskup Canterbury Justin Welby zauważyli pilną potrzebę zachowania równowagi ekologicznej oraz podkreślili jej wpływ na poziom światowego ubóstwa. „Wzywamy wszystkich, aby słuchali wołania Ziemi i ludzi ubogich, zwracali uwagę na swoje postępowanie i nie uciekali przed poświęceniami dla dobra planety, którą dał nam Bóg” – czytamy w przesłaniu. Wezwali wszystkich ludzi dobrej woli do wyboru stylu życia, który będzie przyjazny środowisku naturalnemu. Przywódcy przypomnieli, że utrata różnorodności biologicznej, degradacja środowiska i zmiany klimatyczne są nieuniknionymi konsekwencjami naszych działań, ponieważ korzystamy z zasobów Ziemi w sposób niszczycielski. Dzieje się także wielka niesprawiedliwość wobec najsłabszych. Ludzie, którzy ponoszą najpoważniejsze konsekwencje nadużyć, to najbiedniejsi członkowie naszych społeczności, w najmniejszym stopniu odpowiedzialni za spowodowanie tej katastrofy.
j.k.

Duchowy testament

PAPIEŻ DO POLAKÓW
W pozdrowieniach do pielgrzymów po audiencji ogólnej papież Franciszek nawiązał do postaci kard. Stefana Wyszyńskiego i m. Elżbiety Róży Czackiej. – Pozdrawiam serdecznie wszystkich Polaków. Wyrażam radość z bliskiej już beatyfikacji kard. Stefana Wyszyńskiego i m. Elżbiety Róży Czackiej – powiedział. – Niech duchowy testament Prymasa Tysiąclecia: „Wszystko postawiłem na Maryję” i ufność Matki Elżbiety Róży pokładana w Krzyżu Chrystusa będą zawsze mocą waszego narodu. O kard. Wyszyńskim Jan Paweł II wypowiedział historyczne słowa: „Nie byłoby na Stolicy Piotrowej tego papieża Polaka, gdyby nie było Twojej wiary, niecofającej się przed więzieniem i cierpieniem, Twojej heroicznej nadziei, Twego zawierzenia bez reszty Matce Kościoła”. Niech Bóg błogosławi Polskę. Niech was wspierają wasi wielcy święci i błogosławieni.
j.k.

NIEMCY
Krytyka „drogi synodalnej”

Diecezja Ratyzbony uruchomiła stronę internetową: synodale-beitraege.de jako odpowiedź na teksty robocze „drogi synodalnej”. Autorami są biskupi i teologowie, których propozycje zostały odrzucone w grupach roboczych. Do najbardziej znanych należą biskup Ratyzbony Rudolf Voderholzer i biskup Pasawy Stefan Oster, salezjanin. Za stronę internetową odpowiada bp Voderholzer, który zakwestionował aktualne prace „drogi synodalnej”. W rozmowie z katolicką agencją KNA zaznaczył, że Kościół nie jest strukturą demokratyczną i jego nauki nie można poddawać pod głosowanie. Pierwszy opublikowany na nowej stronie tekst dotyczy podziału władzy w Kościele, drugi – katolickiej etyki seksualnej. Wśród autorów jest bp Stefan Oster, który napisał, że jego propozycja jest oparta na obowiązującej nauce Kościoła. Jego zdaniem, w grupach roboczych „drogi synodalnej” utrzymywała się tylko opinia, która przyjęła za podstawę zasadę odpowiedzialnej wolności i w dużym stopniu wykluczała pojęcie grzechu w dziedzinie seksualności. Od tego momentu ci, którzy trzymali się aktualnego nauczania Kościoła, nie widzieli już możliwości dyskusji nad tekstem większości. Autorzy tekstów alternatywnych skarżą się na brak możliwości zatwierdzania w tekstach „drogi synodalnej” wotum mniejszości. Ich zarzuty stanowczo odpierają pojedynczy uczestnicy „drogi”. Kolejna sesja plenarna „drogi synodalnej” odbędzie się w dniach 30 września – 2 października we Frankfurcie n. Menem.
j.k.

PRZESŁANIE PAPIEŻA
W czasach Maryi

Duch Święty mówi nam, że żyjemy w „czasach Maryi”. Wzywa nas, byśmy przyjęli na nowo ten znak pocieszenia i pewnej nadziei, który ma imię, oblicze i serce Maryi – napisał Franciszek w przesłaniu na rozpoczęcie 25. Międzynarodowego Kongresu Mariologicznego i Maryjnego, który w dniach 8-11 września odbywał się w formie wirtualnej pod hasłem: „Maryja między teologiami i kulturami dzisiaj. Wzorce, komunikacje, perspektywy”. Przypominając, że żyjemy „w czasach Maryi”, Franciszek zachęcił członków Papieskiej Międzynarodowej Akademii Maryjnej, która była organizatorem kongresu, aby odczytywali znaki tych czasów. Podkreślił, że tajemnica Maryi zawiera w sobie tajemnicę wcielonego Słowa Bożego. Przypomniał też zachętę Benedykta XVI, aby teologowie w większej mierze zgłębiali relację między mariologią i teologią Słowa. Nawiązując do tematu kongresu, Franciszek zauważył, że radość, którą otrzymujemy od Pana Boga, nie pozwala nam zapomnieć o cichym krzyku wielu naszych braci i sióstr, którzy żyją pośród trudności dodatkowo spotęgowanych przez pandemię. „Maryja uczy nas zawsze wsłuchiwania się w głos zapomnianych i pozbawionych głosu” – dodał papież.
w.d.

WATYKAN
Wizyty ad limina

Po półtorarocznej przerwie, spowodowanej przez pandemię COVID-19, w Watykanie wznowione zostały wizyty ad limina Apostolorum. Jako pierwsi do Stolicy Apostolskiej przybyli biskupi francuscy. To pierwsza z trzech grup francuskiego episkopatu, której przewodzi metropolita Marsylii abp Jean-Marc Aveline (na zdjęciu). Dla każdej z grup przewidziana jest audiencja u papieża. Według pierwotnych planów, wizyta ad limina francuskich biskupów miała się odbyć w marcu 2020 r. Z kolei 4 października ma się rozpocząć wizyta ad limina polskich biskupów. Polscy hierarchowie przybędą do Watykanu w czterech grupach.
w.d.

POŻEGNANIE
Biskup, budowniczy i filozof

W wieku 83 lat, w 54. roku kapłaństwa i 36. roku posługi biskupiej, po długiej i ciężkiej chorobie 9 września zmarł Marian Duś, biskup pomocniczy senior archidiecezji warszawskiej.

Urodził się 25 czerwca 1938 r. w Róży (diecezja tarnowska). Na kapłana został wyświęcony w 1968 r. przez kard. Stefana Wyszyńskiego. Pracował jako wikariusz w Grójcu, a po studiach, zakończonych doktoratem z filozofii w zakresie nauk społecznych, pełnił funkcję prefekta w Wyższym Metropolitalnym Seminarium Duchownym w Warszawie i wykładowcy socjologii, a później proboszcza w Pyrach i dziekana dekanatu piaseczyńskiego. Był wikariuszem generalnym i odpowiadał m.in. za opiekę nad wydziałami Budowy Kościołów i Spraw Sakramentalnych. Jako przewodniczący Wydziału Duszpasterstwa skupił się na duszpasterstwie młodzieży, służby liturgicznej, ruchów młodzieżowych i życiu duchowym kapłanów. Pełnił też wiele funkcji w Konferencji Episkopatu Polski, był m.in. prezesem Zarządu Fundacji Budowy Świątyni Opatrzności Bożej.
red.

KORONAWIRUS
Znoszą i wprowadzają

Władze części państw europejskich wprowadzają nowe obostrzenia związane ze wzrostem zakażeń, a inne kraje znoszą. W Austrii wraca obowiązek używania maseczek m.in. w sklepach spożywczych i transporcie publicznym, obejmujący osoby niezaszczepione. W Szkocji wprowadzone zostają certyfikaty szczepionkowe, które będą warunkiem wejścia m.in. na wydarzenia określonej liczby osób. W Bułgarii restauracje, siłownie, kina, muzea itp. mogą wpuszczać tylko połowę klientów. Zamknięte zostaną dyskoteki, zakazane wycieczki grupowe. Do końca marca przyszłego roku pracownicy bez zaświadczenia o szczepieniu lub ozdrowieniu w ciągu ostatniego półrocza będą musieli wykonać jeden test na obecność SARS-CoV-2 tygodniowo. Dwa testy tygodniowo wymagane będą od pracowników uniwersytetów, sektora turystyki, gastronomii, rozrywki, od uczniów i studentów. W Niemczech każdy, kto przebywa w publicznie dostępnych pomieszczeniach zamkniętych musi być zaszczepiony, wyleczony lub przedstawić negatywny test na obecność koronawirusa. Stopniowo mają być znoszone restrykcje w Portugalii, Irlandii i Szwecji. W Portugalii nie trzeba nosić maseczek na świeżym powietrzu. W Szwecji od końca września przestaną obowiązywać limity zgromadzeń, ograniczenia w lokalach gastronomicznych. W Irlandii niemal wszystkie restrykcje covidowe mają zostać zniesione do 22 października, jeśli zaszczepionych będzie 90% obywateli.
j.k.

ISLANDIA
Za dużo Polaków?

Kandydat Partii Ludowej Eyjolfur Armannsson (na zdjęciu) w zaplanowanych na 25 września wyborach parlamentarnych w programie Oddvitaaskourn Visis opowiedział dowcip o Francuzie, Polaku i Islandczyku, którzy spotkali się na wieży Eiffla. – Francuz wyrzucił croissanta, gdyż we Francji jest dużo croissantów, Polak kiełbasę, ponieważ ten produkt jest w Polsce powszechny, Islandczyk natomiast zrzucił z wieży Polaka, gdyż na Islandii jest dużo Polaków – brzmiała puenta.

Żarcik wywołał krytykę pod adresem polityka w mediach społecznościowych. – Komentarze mówią same za siebie i nie trzeba nic dodawać – powiedział Witold Bogdański, przewodniczący Stowarzyszenia Polonii Islandzkiej. Ambasador RP Gerard Pokruszyński napisał w liście do przewodniczącej Partii Ludowej Ingi Saeland, że jest zmuszony interweniować, gdy Polacy są obiektem dyskryminacji lub mowy nienawiści. Podkreślił też znaczenie polskiej diaspory dla rozwoju gospodarki Islandii. Na Islandii przebywa ponad 20 tys. osób pochodzących z Polski. Stanowią ok. 8% islandzkiego społeczeństwa i są największą grupą migrantów na wyspie.
w.d.

KABUL
Nagroda za ministra

Kontrolujący Afganistan talibowie ogłosili powstanie i skład nowego rządu tymczasowego. Jest on zdominowany przez „starą gwardię” bojowników talibskich. Premierem zostanie mułła Mohammad Hassan Akhund, a jego zastępcą polityczny przywódca talibów mułła Abdul Ghani Baradar – ogłosił na konferencji prasowej rzecznik talibów Zabihullah Mudżahid. Ministerstwem obrony pokieruje mułła Mohammed Jagub, syn założyciela ruchu talibów mułły Omara. Największe zdziwienie budzi obecność w rządzie Siradżuddina Hakkaniego, który obejmie obowiązki ministra spraw wewnętrznych. Hakkani kieruje grupą uznawaną przez USA za organizację terrorystyczną, za pomoc w jego schwytaniu FBI oferuje ok. 5 mln dolarów.
j.k.

DANIA
Tylko dla pracujących

Rząd zaostrzył przepisy dotyczące świadczeń socjalnych dla imigrantów. Niektórzy z nich, aby je otrzymać, będą teraz musieli pracować 37 godzin tygodniowo. Nowe przepisy będą dotyczyć osób, które pobierały zasiłki od kilku lat i nie osiągnęły określonego poziomu znajomości języka duńskiego. W ostatnich latach Dania wielokrotnie zaostrzała swoją politykę imigracyjną. Obecnie celem jest pomoc migrantom w asymilacji w duńskim społeczeństwie i zmniejszenie do minimum liczby wniosków o azyl. – Chcemy wprowadzić nową logikę pracy, w której ludzie mają obowiązek wnosić swój wkład i być użytecznymi, a jeśli nie mogą znaleźć stałej pracy, muszą odpracować zasiłek – powiedziała premier Mette Frederiksen. – Zbyt długo wyrządzaliśmy krzywdę wielu ludziom, nie żądając od nich niczego – dodała. Przepisy mają być skierowane do imigrantek żyjących z zasiłków. Rząd twierdzi, że 6 na 10 kobiet z Bliskiego Wschodu, Afryki Północnej i Turcji nie pracuje. Pomysł krytykują politycy lewicy.
j.k.

NIEMCY
Absurdy poprawności

Za zbyt rasistowską uznano jedną z rzeźb z szopki bożonarodzeniowej, wystawianej od lat w katedrze w Ulm. Kontrowersja dotyczy jednego z trzech króli – Melchiora. Dyskusja na ten temat rozpoczęła się jesienią ub.r., gdy władze ewangelickiej parafii w Ulm podjęły decyzję o wyjęciu z szopki kontrowersyjnej – ich zdaniem – rzeźby przedstawiającej postać czarnego króla Melchiora. – Postać, która została uznana za śmieszną w 1920 r., dziś jest dla czarnoskórych bolesna – to jest różnica. Czarnoskórzy chrześcijanie poczuli się ośmieszeni przez ten wizerunek – tłumaczył decyzję Ernst-Wilhelm Gohl, dziekan katedry w Ulm. Postać czarnoskórego władcy została przedstawiona – jak oceniono – z mocno przerysowanymi ustami i pióropuszem na głowie – z podkreśleniem stereotypów, „które należy obecnie określić jako rasistowskie”. Po długich dyskusjach ustalono, że zamiast w świątyni figura będzie odtąd prezentowana w muzeum. Według Gohla, można tam dodać wyjaśniający opis, który nie pasuje do obiektu sakralnego. Postać ta bowiem powinna zachęcać do wiary, a przy ośmieszającym wyobrażeniu jest to niemożliwe. Trzej królowie mają być teraz eksponowani nie w szopce, a na wystawie, która zostanie otwarta w muzeum w Ulm w okresie Adwentu. Możliwe, że figurki zostaną też wypożyczone Muzeum Zabawek w Norymberdze, gdzie od lipca czynna jest wystawa zabawek rasistowskich.
w.d.

RAPORT
Dobre zdrowie

Polacy w wieku 35-80 lat na ogół oceniają swoje zdrowie jako dobre, ale aż 60% przyznaje, że zażywa leki, a 41% twierdzi, że choruje przewlekle – wynika z raportu na temat świadomości medycznej i bezpieczeństwa lekowego. Badanie przeprowadzono w maju 2021 r., ale po raz pierwszy opublikowano je na początku września. W sumie przebadano prawie 1500 respondentów. Ponad połowa (56%) Polaków w ostatnich 5 latach chorowała lub nadal choruje na przynajmniej jedną chorobę cywilizacyjną, taką jak: nadciśnienie tętnicze krwi, miażdżyca, nowotwór, cukrzyca lub depresja. 55% ankietowanych twierdziło, że raczej wie, co to są choroby cywilizacyjne, ale tylko 8% badanych potwierdziło to zdecydowanie. Do chorób cywilizacyjnych najczęściej zaliczano: depresję, nadciśnienie tętnicze oraz cukrzycę (odpowiednio 81, 72 i 68%). Wszyscy, bez względu na wykształcenie i miejsce zamieszkania, tak samo obawiają się zachorowania na nowotwór (60% ankietowanych). Co 4. Polak w wieku 35-80 lat nie pamięta, kiedy wykonywał ostatnie badanie profilaktyczne.
j.k.

SONDAŻ
Większość „za”

Większość Polaków (53,9%) pozytywnie ocenia decyzję o wprowadzeniu stanu wyjątkowego na terenach przy granicy z Białorusią, 33,4% respondentów uważa natomiast, że nie była to dobra decyzja – wynika z sondażu IBRIS dla Polsatu. W badaniu zapytano także o to, jak Polacy oceniają działania opozycji wobec sytuacji na granicy z Białorusią. Aż 55% ankietowanych oceniła je negatywnie, pozytywnie zaś – jedynie 20,4%.
j.k.

HOLANDIA
Lobbystka Gazpromu

Cora van Nieuwenhuizen (na zdjęciu), która w sierpniu była ministrem infrastruktury i gospodarki wodnej, od 1 października obejmie funkcję szefowej Vereniging Energie-Nederland – stowarzyszenia branży firm energetycznych, takich jak Gazprom, Shell, RWE, Vattenfall czy BP. „To symbol upadku klasy politycznej” – napisał dziennik De Telegraaf, według którego była minister ma zarabiać ćwierć mln euro miesięcznie za 2 dni pracy tygodniowo. Część partii politycznych w Holandii chce zakazu lobbingu dla byłych członków rządu. Dziennik Het Parool postuluje wprowadzenie 10-letniego zakazu lobbingu dla takich polityków. Politycy natomiast chcą, aby byłych ministrów obowiązywały podobne zasady jak byłych europosłów – nie mogą oni pracować w branży, którą zajmowali się w PE, przez 18 miesięcy po wygaśnięciu mandatu.
w.d.

KLIMAT
Chińczycy podtruwają

Emisja dwutlenku węgla w skali świata znów zaczyna rosnąć po pandemicznym spadku w 2020 r. W ub.r. przy spalaniu paliw kopalnych na całym świecie wyemitowano 31,5 gigaton CO2, tj. o 5,8% mniej niż w 2019 r. W tym roku średnia koncentracja CO2 w atmosferze osiągnęła nienotowany wcześniej poziom 412,5 cząsteczek na 1 mln cząsteczek powietrza. Stężenie CO2 w atmosferze jest więc o ok. połowę wyższe niż przed rewolucją przemysłową. Zdecydowanie pod tym względem prowadzą Chiny – emitują do atmosfery ok. jedną trzecią globalnego CO2. Polska znajduje się na 20. miejscu listy krajów wytwarzających najwięcej dwutlenku węgla.
j.k.