Tydzień 24.
22-28 kwietnia 1919
W przeciwieństwie do Romana Dmowskiego, który chciał Polski jak najbardziej jednolitej etnicznie, Józef Piłsudski nawiązywał w swoich planach politycznych do wielonarodowej Rzeczypospolitej z czasów jagiellońskich. Polska razem z Litwą, Białorusią i Ukrainą miałyby tworzyć federację niepodległych państw związanych sojuszem wojskowym. Prowadzono nawet na ten temat nieoficjalne rozmowy z przedstawicielami Ukraińców i Litwinów.
Wyrazem dążeń federacyjnych była odezwa Naczelnika Państwa z 22 kwietnia do mieszkańców byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Piłsudski przedstawiał w niej żołnierzy polskich jako nie kolejnych okupantów, ale wyzwolicieli, i zapowiadał zasadę samostanowienia ludności w sprawach wewnętrznych, narodowościowych i wyznaniowych. Odezwa przeszła bez echa wśród ludności litewskiej i białoruskiej, a rząd litewski, którego misja dyplomatyczna przybyła do Warszawy 25 kwietnia, domagał się od Polski uznania niepodległości Litwy z Wilnem jako jej stolicą.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Reklama
W niedzielę 27 kwietnia w wileńskiej Ostrej Bramie zostało odprawione uroczyste dziękczynne nabożeństwo w obecności Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego i generalicji. W kazaniu ks. Alfons Oleszczuk powiedział: „Otośmy w nędzy i ucisku, w godzinach najcięższych prób i przygnębienia żywili nadzieję i nadzieja nas nie zawiodła”. Kapłan z wielotysięcznym tłumem odmówił dziękczynną litanię za wyzwolenie miasta i kraju.
Dla bolszewickich władz utrata Wilna była szokiem, Lenin rozkazał, żeby je niezwłocznie odbić. Po krótkich przygotowaniach 28 kwietnia silne zgrupowanie wojsk rosyjskich ruszyło na Wilno od południa. Polacy zatrzymali je pod Niemieżem, kosztem dużych strat.
W Krakowie w dniach 23-26 kwietnia obradowały zjazdy partii socjalistycznych ze wszystkich zaborów. Podjęto decyzję o połączeniu się w jedną Polską Partię Socjalistyczną. Przyjęto zasadę parlamentarnej drogi do socjalizmu, odrzucono ideę rewolucji i dyktaturę proletariatu.
25 kwietnia została podpisana umowa dotycząca funkcjonowania Francuskiej Misji Wojskowej w Polsce. Zadaniem misji miała być współpraca z Naczelnym Wodzem Wojska Polskiego w dziedzinie organizacji, wyszkolenia i dowodzenia, a francuscy oficerowie mieli zostać doradcami technicznymi przy polskich jednostkach. Szefem misji został gen. Paul Henrys, który w czasie I wojny światowej pełnił funkcje dowódcze we Francji i na Bałkanach. Według pierwotnej struktury organizacyjnej, Francuska Misja Wojskowa miała liczyć 5 generałów oraz 95 oficerów, później ich liczba doszła do 400.
Wśród nich znalazł się także młody kapitan Charles de Gaulle, przyszły prezydent Francji, który był instruktorem w Kutnie, a następnie wykładowcą teorii taktyki w Wojennej Szkole Sztabu Generalnego w Rembertowie.