Dzieciństwo spędził przy Elektoralnej w mieszkaniu po Melchiorze Wańkowiczu. Ukończył renomowane liceum im. Tadeusza Czackiego, z czego dzisiejsi uczniowie i absolwenci są bardzo dumni. Potem studiował filologię polską na UW. Miał znakomitych profesorów: Wacława Borowego czy Juliana Krzyżanowskiego. Brał udział w Powstaniu Warszawskim.
Gdy w 1948 r. przyjął święcenia kapłańskie, wkrótce potem napisał w wierszu: „własnego kapłaństwa się boję/własnego kapłaństwa się lękam/i przed kapłaństwem w proch padam/i przed kapłaństwem klękam”.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Jan od Biedronki
Jako kapłan, pół wieku mieszkał przy kościele Sióstr Wizytek przy Krakowskim Przedmieściu. Był cichym księdzem, w cieniu wybitnych kapłanów, którzy tu działali: najpierw ks. Zieji, potem ks. Bozowskiego.
Do mieszkania Jana Twardowskiego prowadziły strome, kręte schody. Na skrzypiącej podłodze z desek stał tapczan, stary sekretarzyk, zegar z kukułką, klęcznik. W szufladzie „naparstek po mamusi”, „nożyczki”. Na stole „stare fotografie bez których przecież niepodobna istnieć”, „listy z ciszą w środku” i „kapelusz z lat szkolnych co młodość udaje”. Wśród nich rzucało się w oczy zdjęcie matki – pięknej kobiety w koku, w stylowej bluzce z gipiury.
Reklama
Nie było tam rzeczy zbędnych. Drobiazgi bowiem, jak mówił ks. Twardowski, są w życiu bardzo ważne. Na ścianach wisiały różne figurki z drewna, papieru i plastiku. Był ceramiczny osiołek, którego otrzymał od żony Zanussiego, a także wiele innych zwierzątek i kwiatów. I nic dziwnego, wszak z zamiłowania ks. Twardowski był przecież przyrodnikiem. Jeszcze jako chłopak zbierał zielniki, suszył liście, które wkładał później do książek. W młodości chodził też po lasach i polach ze swoim profesorem Gustawem Wuttke. Nazywał po imieniu ptaki, drzewa, zwierzęta, rośliny, kamienie. – Profesor witał je po łacinie i po polsku, a ja uczyłem się od niego tych nazw. Powtarzałem je tak długo, aż zapamiętałem – wspominał. – Kiedy nie wiedziałem, że jarzębina potrafi wyżywić całe stado ptaków i opóźnić ich odlot, powiedział: „Jak ty sobie dasz radę w życiu? Przecież nawet na jarzębinie się nie znasz”. Radził mu: „Nie pisz o ludziach tylko o drzewach”. I pisał, nazywany nieraz „Janem od Biedronki”, „jak odróżnić liść klonu od liścia jaworu”, albo „że kos boi się bardziej w ogrodzie niż w lesie”.
Nie ma ludzi niewierzących
Bezpośrednim stylem bycia przyciągał wielu. Toteż wielu czekało na niego, gdy niezmiennie, przez pięćdziesiąt lat, tuż przed godziną szesnastą, pojawiał się w zakrystii kościoła Wizytek. Siadał przy małym, prostokątnym stoliku, tuż obok kaloryfera, na którym grzała się czarna kotka. I słuchał niekończących się opowieści, zwierzeń, narzekań. Zdarzało się, że ktoś prosił o spowiedź czy chrzest. Opowiadał: – Kiedyś przychodził pewien artysta, który do końca życia deklarował się jako niewierzący. Bardzo go lubiłem. Byłem zdziwiony, kiedy okazało się, że czyta moje wiersze. Czuł chyba w sobie jakąś wewnętrzną pustkę.
Dla ks. Jana nie było podziałów. „Wierzących niewierzących/wszystkich nas połączy/ból niezasłużony/co zbliża do prawdy” – pisał. A największy problem miał zwykle, jak podkreślała zaprzyjaźniona z nim prof. Anna Świderkówna, co powie w kazaniu na pogrzebie niewierzącego. Żegnał wielu znanych literatów: Jerzego Andrzejewskiego, Stanisława Grochowiaka czy Annę Iwaszkiewicz.– Tak naprawdę nie ma ludzi niewierzących. Każdy przecież spotyka się z cierpieniem, ze śmiercią. Wiara nieustannie wkracza w nasze życie – podkreślał.
Życie reżyserią Pana Boga
Niekończących się opowieści, zwierzeń, spowiedzi, słuchał niemal do końca życia. Cierpliwie, bo „czas wtedy przychodzi gdy wcale go nie ma/i w sam raz tyle tylko ile go potrzeba”, jak pisał w wierszu.
Często bywało, że kiedy kończył swój „dyżur” w kościelnej zakrystii i powoli z laseczką w ręku szedł po asfaltowej uliczce do swego mieszkania, by wreszcie odpocząć, przy drzwiach znów czekali na niego ludzie. A on cierpliwie wyjaśniał im, że „życie jest reżyserią Pana Boga”, stąd „nie trzeba szukać odpowiedzi do końca”. I że „Bogu nie stawia się pytań: dlaczego?”.
Ks. Jan Twardowski jest pochowany w Świątyni Bożej Opatrzności w warszawskim Wilanowie.